donderdag 24 november 2011

Tegen de partij! (Stripgids 27)

Vreest niet. Een politieke column hoef je hier niet meteen te verwachten. Maar een reactie op het artikel Weg met originele striptekeningen, pagina 18 in de Stripgids van November 2011, dringt zich op. Noël Slangen krijgt een forum in de schoot geworpen om naar believen het stripminnend publiek aan te spreken en het op andere gedachten te brengen.
Wil je geen blauwtje oplopen (sijpelt de poltieke achtergrond van Slangen hierin toch door?), gelieve dit geschrijfsel dan te negeren.
Is het gewoon om te schofferen in de hoop nog eens media-aandacht te kunnen opeisen of meent de columnist daadwerkelijk hetgeen hij uitkraamt? Met de sérieux waarmee hij zijn stelling verdedigt, lijkt dit laatste de pijnlijke waarheid. Gelukkig spreekt de kenner.
Het komt er in zijn pathetische litanie immers op neer dat "originele striptekeningen nooit, werkelijk noooit kunst zijn." Omdat het slechts een fragment is van een groter geheel en de totaalbeleving ontbreekt bij het aanschouwen van zo'n uitvergroot element. Zelfs zonder rekening te houden met strookjesstrips, éénpaginagags of -verhalen én voorkaften van albums (deze laatsten zijn toch zelf een boek op zich, aangezien zij x-aantal pagina's verhaal tot de essentie herleiden, in het gunstigste geval met de perfecte expressie), heb je talloze voorbeelden van stripfragmenten (ontbloot van elke publicatie is dat de originele pagina) die uniek en alleenstaand tal van emoties kunnen oproepen, zelfs zonder rekening te houden met hun omkadering in een boek. Een Guarnido, Guérinau, Toppi, Mattotti, Baudoin op het Europese front (om maar enkele te noemen), Sienkiewicz, McKean, Toth, een Bone-gecertifieerde Smith, Eisner over de grote plas. Je hoeft niet meteen hun hele oeuvre erbij te halen, sommige originele platen spreken letterlijk... boekdelen!
"Maar vergelijk deze ambachtelijke arbeid, dit element waarop een kunstwerk gebouwd wordt, toch alsjeblieft niet met picturale kunst die op zichzelf een dialoog creëert tussen kunstenaar en toeschouwer." Makkelijk zat om alle 'kunstenaars' over eenzelfde kam te scheren en hen als dialoogcreationisten te bestempelen. Vandaar waarschijnlijk dat er in de kunstgeschiedenis zoveel belang wordt gehecht aan de omkadering van gemaakte werken. Of het nu de levenswandel van de artiest betreft, de historische achtergrond of de gemoedstoestandelijke (blauwe?) periode, ook daar gaat een kunstwerk veel verder dan slechts het 'o, het raakt me'-gevoel bij een eerste aanschouwing. Mondriaans composities zijn beduidend meer dan losstaande feiten, flarden die je blijkbaar enkel kan interpreteren wanneer je d'r naar kijkt?
Neen, een originele strippagina kan absoluut méér zeggen dan hetgeen waarmee Roy Lichtenstein het medium uitvergrootte.
Natuurlijk heeft Slangen gelijk dat een origineel an sich slechts een onderdeel is van een groter geheel. En dat de totaalbeleving in uitgelezen vorm uniek is en je het mag bejubelen als kunstvorm. Maar om slechts te spreken van craftsmanship? Da's wel erg kortzichtig.
D'r is bovendien het grote probleem dat kopers van een origineel vaak kijken naar de potentiële waarde van het werk en ze dus de intrinsieke waarde negeren. Zo is het volgens de markt oa belangrijker om het hoofdpersonage voldoende in beeld te hebben, het compositorische en de kracht van de pagina-opbouw worden vaak vergeten. Ik beeld me dan ook dat indien salonverzamelaar Slangen een collectie originelen in huis heeft, hij dat om de verkeerde commerciële redenen gedaan heeft. Simpelweg omdat hij vastgeroest zit aan de idee dat deze niet tot zijn verbeelding spreken en dat deze geen dialoog met hem kunnen aangaan. Zullen we ook meteen alle stripmusea verbieden?
Columns zijn opinies, geregeld geschreven in zo'n gedaante om te schofferen. Zelf vind ik stripplaten iets te mooi en te veelzeggend om zo gedegradeerd te zien worden.

Geen opmerkingen: