Een jonge Spruyt

Het is oneerlijk oordelen over de geleverde kwaliteit van een wedstrijd wanneer die jou al na drie van de tien afleveringen behoorlijk verveelde. De Knack Focus Stripwedstrijd begon al dubieus met de keuze van de juryvoorzitter, een probleem dat zich wel vaker voordoet wanneer zogezegde professionelen aan het roer van een schip komen te staan. Ach, waarom die drukmakerij? Het belangrijkste nieuws is dat een uitstekende strip gewonnen heeft. Simon Spruyt gaat niet enkel met de eer aan de haal, hij mag ook vanaf eind augustus wekelijks een pagina vullen, hopelijk met hetzelfde geniale figuurtje S.G.F. Spruyt. Wrang en vrij bekritiseert hij soms op subtiele manier, soms vlijmscherp of boertig obsceen het commerciële stripmaken. Hoe je het draait of keert, het is de afspiegeling van de algemene Westerse vrije markteconomie. Ondernemingsschap wordt beloond en geld maakt meer geld: het kapitalisme tout court. Geniet van Spruyts uitzinnige uitspanning. Kwaliteit heeft het overleefd: Productiecapaciteit.

Monster versus Death Note

Over het algemeen heb ik wat beters te doen dan me te mengen in een forumdiscussie. Wanneer echter het verschil Death Note - Monster aangekaart wordt, is het tijd om enkele zaken recht te trekken. Ergernis troef. Hier komt weer een lofrede voor die fantastische strip Monster.
"Is het niet belachelijk om de stripliefhebber te bekritiseren omdat hij een duidelijk oordeel heeft? Wanneer je de pro's en contra's tegenover elkaar plaatst, merk je dat de rationele uitleg die gegeven wordt omtrent beide reeksen veel grondiger is bij Monster?
Trouwens, toch even corrigeren dat Death Note allesbehalve een hoge boom is. Dat zou de strip immers teveel eer aandoen. Death Note is niet meer dan een tijdelijke hype die teert op de perverte sensatiezucht van jongeren. De gedachte om almachtig te kunnen beschikken over het leven en dood van anderen, liefst die jou in de weg staan, is aanlokkelijk waarnaar je kan opkijken. Death Note is uiteindelijk niet meer dan de Tokyo Hotel van de manga. De tand des tijds zal het bewijs leveren wanneer de vluchtige interesse over die hoge boomtoppen van jou scheert en ze slechts als een voetnoot in de geschiednis doet belanden.
Ja, de premisse van Death Note is fascinerend en biedt tal van mogelijkheden. Met enkele uitgeschreven regels weet de lezer wat je met dit dodenboekje allemaal kan aanvangen. Maar wat blijkt, in de loop van het verhaal komen andere regels tevoorschijn. De scenarist is een goochelaar die gemakzuchtig tovert met constante deus-ex-machina's. Het verliezen van het boekje wist het geheugen van de eigenaar? Voor de ene weldoordacht, voor de andere een doorzichtige truc onhandige plotwendingen zelfs niet rechtvaardigt.
En hoe zit het dan met de moraal? Slechts een twintigtal pagina's blijkt Kira last te hebben van zijn geweten. Echt dieper graven de auteurs niet. Zand erover en moorden maar. Alan Moore die schrijf net één groot meesterwerk rond de dualiteit van macht. Who watches the watchmen blijft een (dé) referentie om ons steeds wakker te houden en stil te staan bij de mensen die ongecontroleerd ons land regeren.
Misschien hebben Ohba en Obata die pretentie niet en kiezen ze slechts voor vluchtig vertier, interesseert het hen niet om die problematiek uit te spitten. Je kiest voor sensatiezucht of je kiest voor inhoud.
Andere kritiek die ook regelmatig terecht aangehaald wordt, is het psychologische spel tussen beide protagonisten Kira en L. Dit gadget werkt in deel één, en dan nog. Maar na veelvuldige episodes is het eerder een tic nerveux, een hinderpaal, die vlot lezen dwarsboomt. Je kan de gedachten van een personage om een spanning te versterken uitspelen tegenover die van een tegenstrever, ze moeten wel functioneel blijven. En da's zelfs bij het achtste deel niet het geval.
Ik begrijp dat het moeilijk is om nu nog toe te geven nadat je halsstarrig Death Note hebt verdedigd terwijl de anderen deze luchtige ballon reeds doorprikt hebben. Misschien zie ook jij ooit het Light.

Monster daarentegen is nu al tijdloos. De hieronder aangehaalde redenen zijn net de tegenpolen van die van Death Note:
- geloofwaardige personages van vlees én bloed
- psychologisch (Johanns achtergrond en net nog in deel 9 met Tenma's trauma)
- politiek (Oost- versus West-Duitsland)
- maatschappelijk (racisme, allochtonen, integratie, mensen aan de zelfkant)
- morele kwesties (iemand doden/laten sterven of niet)
- liefde (niet zozeer enkel in de romantische zin, ook familiaal tov kind)
- goed versus kwaad (zelfs religieus getint, zonder dogmatisch te zijn)
- hoop versus wanhoop (en het geloof in mensen)
- manipulatie (Johann lijkt zo onschuldig)
- de doorzichtigheid (Urasawa houdt dan wel cruciale informatie achter, de plotwendingen zijn open en eerlijk, geen gekonkelfoes dat je in de waan laat)
Da's het inhoudelijke aspect, want vormelijk gooit Urasawa beheerst alle registers open. Hij is één van die zeldzame auteurs die weet hoe een papieren film te vertellen. Die dialogen écht maakt, die conversaties natuurlijk weergeeft. Die geloofwaardige angsten toont, zelfs in een minder impressionant kader. Zijn oriëntaalse stijl oogt misschien minder spectaculair en minder virtuoos dan die van Marini, zijn combinatie van woord en beeld zorgt voor de beroering die je o zo zelden tegenkomt in strips.
Monster neerleggen na één deel omdat het jouw ding niet is, heeft niks te maken met smaken. Het getuigt dat jij niet klaar bent voor Monster. En niet omgekeerd.
Het plezier om te merken hoe traditioneel bevooroordeelde striplezers (bwah, manga) of verloren gewaande zieltjes (vroeger was alles beter) hun overtuigingen voor een keer aan de kant schuiven om Monster na makkelijk aanraden (Monster is tenslotte alles wat een strip behoort te zijn) met één of twee delen uit te proberen, vertaalt zich in een gezonde opvolging annex fanatieke passie voor de vervolgen.
Monsters kaars brandt, terwijl de vlam van het Dodenboekje langzaam uitdooft.
En dan kwam 20th Century Boys nog niet aan de orde!"

Terwijl de bom barst: eendracht maakt smurf

Terwijl België tenondergaat aan bekrompenheid, voelt het BCB zich geroepen om dit verval symbolisch te counteren met een eendrachtige tentoonstelling in het Nederlands, Frans en Engels over die blauwe gemeenschap waar Peyo een eeuwigheid geleden mee uitpakte, of was het gewoon vijftig jaar geleden? Geen politieke boodschap, wel talrijke veelzeggende originele pagina's uit de albums die de evolutie van een succesreeks weergeven. Niet groots van opzet, maar dat hoeft ook niet. Wel met voldoende illustratiemateriaal om je wegwijs te maken in de wereld van de Smurfen. Peyo was niet enkel inventief, hij had het juiste gevoel om van zijn papieren helden universele mediasterren te maken. Heb je een bluesgevoel of niet, "Eendracht maakt Smurf", de grote zomertentoonstelling van het Belgisch Centrum van het Beeldverhaal, mag gezien worden.
Eendracht maakt Smurf. Tentoonstelling van 10 juni t/m 16 november 2008 in het BCB. Zandstraat 20, 1000 Brussel.

Homicide: een perfect zittende handschoen

Het is moeilijk om je Homicide-honger te bedwingen. Edoch. Eens je meegezogen wordt in die reële wereld is het moeilijk afstand nemen. Toch zeker wanneer een verhaallijn uitgesmeerd wordt over verschillende episodes. Seizoen drie begint met de introductie van het nieuwe personage Megan Russert. Haar bijdrage blijft niet enkel beperkt tot bazige interventies. Er is ruimte voor een verrassende romance.
Homicide: Life on the Street. Seizoen 3, episode 2: Fits Like a Glove & aansluitend Homicide: Life on the Street. Seizoen 3, episode 3: Extreme Unction. Hoe ga je om met geestesgestoorden, meerpersoonlijkheidstoornissen? Sommigen weten het gerechterlijk makkelijk uit te buiten. Gedurfd om een Goddelijke kwestie aan te kaarten. Frank Pembletons geloof was al niet-bestaande en wankel, hier wordt de twijfel verder aangewakkerd, zoals hij het reeds verwoordde in Look at the evidence. This murder is proof that evil exists. If evil exists then surely God must exist.. Een quote uit deze aflevering? Pembleton: The worst sin in my book: the killer that goes unpunished.
Homicide: Life on the Street. Seizoen 3, episode 7: The Last of the Waterman. Munch' gewauwel enerveert Giardello's verplichte visite aan het wassalon danig tijdens de openingsscène. Het lijkt onbelangrijk, het zet de symbolische toon voor een uitstekende Homicide-aflevering. De oudermoord die gepleegd wordt, Howards terugkomst thuis waarbij verzwegen gedachten een mysterie kunnen oplossen. Drie verhalen, één geheel. Het liedje van The Counting Crows Raining in Baltimore zet de juiste toon.

Geen papegaai: Flip

Flip 1: Kan je lachen? Ooit massaal aangekocht om een passage van Yves Boulanger in Het B-Gevaar te verantwoorden. Flip mag dan Jommekes huis-tuin-en-keuken-papegaai zijn, Yves Boulanger doopte zijn hip personage begin 2000 eveneens om met dezelfde welluidende naam.
Yves Boulanger was slechts een ééndagsvlieg en da's jammer, de reeks Flip had immers internationale krantenstripallures. Goed gesyndikeerd en met een publicatie in Belgiës voornaamste dagbladen kon deze hippe skater een even populaire figuur worden bij de jongeren dan Kid Paddle. Het mocht niet zijn. Vooral omdat Boulanger het medium ten volle benut. Een wisselende paginaopbouw, korte of langere gags, een volle illustratie. Dit gekoppeld met wat leeft onder de kids: soms ondeugende pesterijen, soms onbegrepen volwassenensituaties of het ondermijnen van het ouderlijk gezag. Wie geeft Boulanger alsnog een tweede kans?
- Flip 1
- Het Kruis van Cazenac 2

Prestigieus: The Prestige

Hugh Jackman en Christian Bale vechten het onderling met elkaar uit, Christopher Nolans The Prestige toont de ongezonde rivaliteit tussen twee goochelaars die alles doen om elkanders geheimen te ontfutselen, meestal zonder al te veel scrupules. Zelf gebruikt Nolan de hocus pokus trucendoos geregeld om de kijker te misleiden, tot het einde toe wanneer de verrassende ontknoping zich aanbiedt. Sterk vanwege het dubbelzinnige dubbelspel dat meer biedt dan hetgeen je bij een eerste oogopvang opmerkt. Sterk ook door twee uiterst krasse bijrollen van de karakteracteurs Michael Caine én David Bowie. Zij gaan bovenal met de eer lopen. Sfeervol en luguber, terwijl componist David Julyan passages lijkt geplukt te hebben uit The thin red line.
Kijken, want d'r hangt elektriciteit in de lucht.
The Prestige, Christopher Nolan.

Heldendaden bij de vleet: Een verhaal zonder helden

Wanneer is een strip tijdloos? Logisch. Wanneer deze de tand des tijds doorstaat! Voorbeelden te over: Boucqs Duivelsmond, Rosinski en Van Hammes De Chninkel en hun Thorgal: De schaduwen voorbij, Manara's HP en Guiseppe Bergman, Tardi's De Loopgravenoorlog, Yslaires Samber 1. Kortom strips die na vele jaren inhoudelijk én grafisch nog steeds overeind blijven. Bij Een avontuur zonder helden is dat kantje boordje. Van Hammes overlevingsepos blijft bestand tegen de erosie van modernisering. Al zweeft de sfeer van de jaren '80 rampenfilms (Airport) erin rond, deze Alive had evengoed nu kunnen gebeuren. Dany daarentegen is nooit groots geweest in het realistische genre. De vriendelijke feërieke figuurtjes uit het fantasierijke Roze Bottel en de vrouwelijke sensualiteit in Rooie Oortjes waren absoluut zijn ding, hierin is het schipperen tussen twee stijlen die moeilijk te mengen zijn. Wanneer Dany het tweede deel aanvat, is hij helemaal van het realisme afgeweken, een verarming. Bovendien is de inkleuring erg tijdsgebonden en da's jammer. Een aanpassing zou het geheel tijdlozer gemaakt hebben.
- Verhaal zonder helden - Integraal
- Verhaal zonder helden - LUXE
- Avontuur zonder helden SC
- Avontuur zonder helden HC

Niet zo speciaal: The Specials

X-Men opgepast, want hier zijn The Specials. Niet zo goed als gewone superhelden, maar wel ietsje beter dan jou! Da's de tagline die intrigerend genoeg leek om de dvd aan te schaffen, want met Rob Lowe en Thomas Haden Church op de eerste rij zag je deze parodie uitgroeien tot een heerlijke pastiche. Na een half uur hou je het echter al voor bekeken en is het oordeel geveld: afvoeren die handel. Curiosity kills the cat en vastberadenheid bevestigt het opgebouwde gevoel: de praatzieke acteurs voegen totaal niks toe aan de ontbrekende plot. De uitgespuugde oneliners blijven monotoon op één lijn hangen en missen enige diepgang. Ergernis troef. Regisseur Craig Mazin voelde zich geroepen om Scary Movie nog een derde en vierde leven in te blazen, bovendien eiste hij ook een rol in dit filmisch wangedrocht op. Te dom zelfs om Leslie Nielsen in op te laten draven. Trouwens opgepast, dit jaar komt hij met een Spiderman-parodie Superhero Movie aanzetten.
The Specials. Craig Mazin. 2004. *

Homicide: Wat is het leven mooi - Dicht bij God

Homicide: Life on the Street. Seizoen 2, episode 4: A Many Splendored Thing. Bayliss en Pembleton houden zich bezig met een sex crime terwijl Lewis en Crosetti zich concentreren op een obsessieve pennenverzamelaar. En Bolander strikt een nieuw vriendinnetje en wil zich comfortabel voelen door dubbel te daten met Howard. Terwijl Bayliss wordt met de neus op de feiten gedrukt: ontdek en openbaar je duistere zijde. Lewis beseft dat het hechten aan emotionele erfenissen niet altijd zin heeft. En Munch kan het niet verkroppen dat zijn politionele wederhelft hem links laat liggen. Drie verhalen voor de prijs van één. De verwijzing naar Henry Kings film uit 1955 ligt voor de hand: Love Is a Many-Splendored Thing, Bolander herbront zich op amoureus gebied. Trouwens het laatste optreden van Crosetti.
De quote komt van Munch, terwijl hij Bolander feliciteert met zijn geliefde: "You know, Stanley, this woman, you gotta respect her. Why she goes out with you, I'll never know. As far as I'm concerned, your good fortune hangs right there with great mysteries of life, right along side the whereabouts of the lost tribes of Israel and the true meaning to the lyrics of "Lucy in the Sky with Diamonds."

Homicide: Life on the Street. Seizoen 3, episode 1: Nearer My God to Thee. Een voor haar daden bijna tot heilige uitgeroepen vrouw wordt vermoord. Alle hens aan dek want de stad kan zich deze slechte publiciteit niet veroorloven. Het nieuwe gezicht Megan Russert staat voor een onmogelijke opdracht. Kan een vrouw binnen deze hormonale dienst haar mannetje staan?
Pembleton en Bayliss bedisselen dat
Bayliss: Do you believe in God frank?
Pembleton: Look at the evidence. This murder is proof that evil exists. If evil exists then surely God must exist.
De aflevering moet zich als tweeluik verder ontplooien.

Homicide: Zich afwenden van het kwaad - Zwart & Blauw

Homicide: Life on the Street. Seizoen 2, episode 2: See No Evil. Hoewel iedereen op het praatmatje wordt geroepen, is het vooral de geviseerde Bolander die er moeite mee heeft om zich aan een vreemde, een vrouw dan nog wel, te outen. Het helpt hem alvast enkele drempels te overschrijden, net als Munchkin, die evenzeer ploetert met zijn liefde voor de ongrijpbare vrouw. Een Homicide aflevering wordt niet zo maar opgevuld met fait divers. Wat doe je met iemand die euthanasie wil plegen, bij wet verboden? Help je, kijk je als buitenstaander toe en laat je gedijen? Inderdaad, deze reeks schuwt morele kwesties niet. De inspecteurs moeten een keuze maken: zullen ze het kwaad (h)erkennen?

Homicide: Life on the Street. Seizoen 2, episode 3: Black and Blue. Twee mastodonten tegenover elkaar: Pembleton versus overste Giardello. De ene volgt zijn instinct en weet in welke modderpoel hij moet ploeteren. De andere wil voorbarige beschuldigingen aan het adres van politiemannen toedekken, een ongewoon uitgangspunt voor Gee (de afgekorte Giardello) die voor een keer niet de hele goegemeente tegen het politieapparaat wil laten opboksen. Pembletons werkwijze (en acteerwerk) in de doos is verbluffend. Hoe kan je iemand intimideren zodat hij toch bekent voor iets wat hij rechtstreeks niet gedaan heeft. Psychologisch onderdrukkend en imponerend met een liefde-haat-vertolking. Wie slaat door? De ondervrager of de ondervraagde? Alles is niet zwart en wit zoals je kan vermoeden. Er zit een schemerzone tussenin.